همواره دعا در فرهنگ اسلامی و شیعی جايگاه والايی داشته و دارد. دعاهای مأثور بخش مهمی از میراث حديثی شیعه را تشکیل می‌دهد. بخشی از اين میراث مربوط به دعاهايی است که برای در امان ماندن از آسیب‌ها و بیماری‌ها بیان شده است. همانگونه که اعتبارسنجی و دقت نظرهای رجالی، منبعی و متنی برای سایر ابواب روایی لازم است، برای ادعیه روایی نیز ضروری می‌نماید.

در اين میان حرز منسوب به امام جواد علیه السلام در عصر حاضر شهرت بیشتری يافته است و بسیاری از جوانان دغدغه‌مندِ مذهبی، آن را بر گردن خود آویخته و یا به بازوی خود بسته‌اند. تا جایی که کمتر عطاری و مجموعه طب سنتی را خواهید یافت که در آن حرز امام جواد ع به عنوان یکی از راه‌های در امان ماندن از بیماری‌ها، به فروش نرسد.

متاسفانه در سال‌های اخیر با بی‌دقتی برخی عالمان و تسامح برخی فقه‌پژوهان در امر حدیث، این حوزه دچار گزندهای بسیاری شده است. مع الاسف از بزرگانی چون آیت الله بهجت (ره) گرفته تا مدرسین حوزوی همچون جناب احمد عابدی، و سخنورانی چون جناب فرحزاد، جزو مروجین و مبلغین این حرز به حساب می‌آیند، که صد البته جا داشت این عزیزان، با دقت نظر بیشتری نسبت به امر حدیث، از تساهل و تسامح خودداری می‌کردند و قدری محققانه‌تر نسبت به این امور می‌پرداختند تا زمینه برای ورود مجعولات و خرافات بیش از این تسهیل نگردد.

مقاله پیش‌رو تلاشی است از جناب دکتر اسماعیل اثباتی استادیار دانشگاه علامه طباطبایی، در جهت منبع شناسی و اعتبارسنجی حرز منسوب به امام جواد علیه السلام. به اين منظور افزون بر مطالعات رجالی و بررسی سندی، به بررسی متنی و محتوايی این حرز نیز پرداخته شده است.

به طور خلاصه، نتیجه این مقاله از این قرار است که بخشی از متن این حرز (مربوط به «سبب صدور حرز») با وقايع تاريخی ناسازگار است و با وجود انگیزه کافی برای نقل گسترده، تنها از يک طريق ناشناخته نقل شده است. سند روايت هم آشفتگی‌های بسیاری دارد. متن این حرز نیز دارای اشکالات زیادی است که در اصل مقاله به آن اشاره شده است. در نتیجه دلیل قانع کننده‌ای برای انتساب اين حرز به امام جواد علیه السلام يافت نشد، تا جایی که شکی باقی نمی‌ماند که انتساب حدیثِ «حرز امام جواد ع»، به اسلام و همچنین به نام مقدس امام جواد ع ناروا بوده و انتساب آن به هر شکل به اسلام و اهل بیت ع فاقد پیش‌نیازهای فقاهی و اعتبارسنجی است.